مدیریت فرایندهای کسب و کار یا Business Process Management ، با اصطلاح BPM یاد میشود. مدیریت فرایندهای کسب و کار در اکثر سازمانها و شرکتها، یک چالش بزرگ و پیچیده است.
مدتی قبل، بسیاری از صاحبان مشاغل تصور میکردند که استفاده از رویکردهای مدیریت فرایندهای کسب و کار، هزینه اضافی است و برای آنها مزیتی نخواهد داشت. اما امروزه رفتار مدیران و صاحبان مشاغل، تغییر کرده است و بینش جدیدی نسبت به رویکرد مدیریت فرایندهای کسب و کار، پیدا کردهاند. در واقع در صورت عدم سازماندهی و ایجاد سیستم، کسب و کارهای ضعیف و شکننده شده و به راحتی از لیست حذف خواهند شد.
مدیریت فرایند کسب و کار یا BPM ، شامل بخشهای مختلفی است که روند طی شده در هر کدام نیازمند راههای متنوع، مهارتهای مختلف و دستگاههای ویژه هستند؛ از این ویژگیها جهت حمایت از ساختار، کنترل و تحلیل روندها و فرایندهای طی شده در کسب و کار استفاده میشود.
مدیریت فرایندهای کسب و کار (BPM) ، از دو علم مدیریت و فناوری اطلاعات (IT) به وجود آمده است و همین ساختار ترکیبی ویژه، باعث محبوبیت فراوان آن در بین افراد مختلف و کسب و کار شده است.
با پیشرفت و ادغام دو علم مدیریت و فناوری اطلاعات، رویکرد مدیریت فرایندهای کسب و کار هم رشد کرده و مسیر پیشرفته شدن را طی میکند.
اگر واضحتر بخواهیم صحبت کنیم، BPM بعد از رویکردهای متفاوت TQM (مدیریت کیفیت جامع) و BPR (مهندسی مجدد فرایندهای کسب و کار) در کنترل و مدیریت و همراه با گسترش سیستمهای مدیریت و کنترل پایگاه دادهها، سیستمهای کنترل منابع سازمانها و در نهایت سیستمهای مدیریت روند کار در IT، برای بهبود و پیشرفت خدمات ارائه شده، ایجاد شد. منظور از بهبود در خدمات، فرایندهایی مد نظر است که در کاهش هزینهها و سرعت، و افزایش کیفیت نتیجه نهایی، موثر باشند. همچنین برای حمایت از اجرا شدن هر چه بهتر رویکرد مدیریت فرایندهای کسب و کار شرکتها و سازمانها، سیستمهای مدیریت فرایندهای کسب و کار یا BPMS ، تهیه و تولید شده است.
مدیریت فرآیند کسب و کار (BPM) در واقع مجموعهای از فعالیتهاست که توسط یک گروه همکار به منظور دستیابی به هدفی واحد اجرایی میشوند. این فعالیتها در راستای تحقق اهداف کسب و کار طراحی و اجرا میشوند.
فرآیند از نظر مایکل همر، عبارت است از تعدادی وظایف که با یکدیگر، ارزش مدنظر مشتری را فراهم میکنند. همانطور که از این تعریف مشخص است، وقتی در مورد فرآیند صحبت میکنیم در واقع درباره مفهومی ارزشمند سخن میگوییم که باید سازمان را جهت اهداف و کسب درآمد حرکت دهد؛ بنابراین این موجود مهم مانند هر موجودیت مهم سازمانی نیاز به توجه، نگهداری و در یک کلام، نیاز به مدیریت دارد.مدیریت فرآیندهای کسب و کار یک چالش بزرگ در سازمانهاست و بعضی از مجموعهها به علت عدم آگاهی از اثرات و آوردههای مدیریت فرآیندها، تلاش کافی و اثربخشی در این جهت انجام نمیدهند. این موضوع باعث میشود در گذر زمان فرآیندها دچار نقص و از دست دادن اثربخشی شوند و به طبع آن تحقق رسالت سازمان به تأخیر بیافتد.
برای پاسخ به سؤال BPM چیست، بهتر است بگوییم BPM که مخفف Business Process Management است، یک رویکرد ساختاریافته با هدف بهبود کیفیت محصول و خدمات است. تلاش دارد تا فرآیندهای سازمان را با استراتژی سازمان همسو نگه دارد و در پی آن به هدفی بزرگتر یعنی رضایت مشتری برسد. BPM تلاش میکند اثرات فرآیندهای کسب و کار یک سازمان را تحلیل کند، آنها را بهبود دهد و در برخی مواقع آنها را قابل پیشبینی کند.مهمترین هدف مدیریت فرآیندهای کسب و کار، مکانیزاسیون است؛ اما نباید دچار این اشتباه رایج شویم و تنها هدف و کاربرد آن را مکانیزاسیون بدانیم. مدیریت فرآیندهای کسب و کار (BPM) یک چرخه تکرارپذیر است و شامل مراحل طراحی، مدلسازی، اجرا، کنترل و بهینهسازی میشود.
امروزه ما شاهد رواج نرم افزارهای BPMS در تقریبا همه سازمان ها هستیم. اما کدام سازمان ها هستند که بیش تر از بقیه به چنین نرم افزاری نیاز دارند و یا وجود یک نرم افزار BPMS برای آن ها می تواند ضروری باشد؟
معمولا شرکت هایی که به نرم افزار BPMS نیاز دارند عبارتند از:
شرکت های بزرگ و پیچیده
شرکت هایی که فرآیندهای پیچیده و گسترده ای دارند، می توانند از نرم افزار BPMS استفاده کنند تا فرآیندهای کسب و کار خود را راحت تر مدیریت کرده و بهینه سازی نمایند.
شرکت های با محیط کسب و کار داینامیک و تغییرپذیر
در صنایعی مرتبط با خدمات مشتریان، که با توجه به تغییرات نیازها و سلایق مشتریان نیاز به تغییرات مداوم در فرآیندهای کسب و کار خود دارند، نرم افزار BPMS به عنوان یک ابزار منعطف و قابل تنظیم با نیازهای روز کسب و کار مورد نیاز است.
شرکت های با پیچیدگی عملیاتی
شرکت هایی که عملیات پیچیده ای از جمله هماهنگی بین بخش ها، تسهیل ارتباط و هماهنگی پردازش ها و نظارت بر عملکرد دارند، نرم افزار BPMS را می توانند مورد استفاده قرار دهند.
شرکت های با تجارب مشتری معقول
شرکت هایی که توجه خاصی به تجربه مشتری می پردازند و فرآیندهای کسب و کار خود را بر اساس نیازها و ترجیحات مشتریان برنامه ریزی می کنند، می توانند از نرم افزار BPMS برای ایجاد و بهینه سازی فرآیندهای مشتری استفاده کنند.
لازم به ذکر است که نیاز به فرهنگ فرآیندگرایی و مدیریت فرآیندهای کسب و کار امروزه تقریبا در هر سازمانی احساس می شود و هر سازمان بسته به نوع کسب و کار خود و فرهنگ سازمان خود باید تصمیم بگیرد که تا چه به یک نرم افزار BPMS نیاز دارد.
ما در گروه مدیریت فرآیند پارس می توانیم مشاوره های لازم را به شما و سازمانتان در راستای استفاده از نرم افزارهای BPMS ارایه دهیم. همچنین گروه مدیریت فرآیند پارس ضمن ارایه نرم افزار BPMS به شما، فرآیندهای موردنیاز شما را نیز تحت آن پیاده سازی خواهد نمود.
بر اساس تعریف گارتنر،BPM طیف وسیعی از فعالیت ها و روش ها را برای کشف، مدل سازی، تجزیه و تحلیل، اندازه گیری، بهبود و بهینه سازی فرآیندهای کسب و کار پوشش می دهد. ترسیم فرآیند جزء مهمی از BPM است، زیرا نقشه های فرآیند تجسم مفیدی برای نشان دادن نحوه انجام وظایف از یکی به یکی دیگر برای رسیدن به محصول نهایی هستند.
فرآیندها را می توان مدل سازی کرد - رویکردی پویاتر و چابک تر که فرآیندها را در چارچوب کل سازمان قرار می دهد که از چرخه عمر فرآیند و بهبود مستمر پشتیبانی می کند.
نمونه هایی از نقشه برداری فرآیند